Vừa qua, KS Lê Nhứt Thống, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Công ty TNHH TM-DV-XNK BTCO (phường 8, TP Bến Tre), có đơn khiếu nại về việc đề tài nghiên cứu khoa học của ông bị sao chép. Cụ thể, đề tài“Nghiên cứu tính toán thiết kế chế tạo máy gọt vỏ nâu cơm dừa công suất 100 kg/giờ” của KS Bùi Mai Phương Linh, Giám đốc DNTN Phương Nhi (xã Phú Hưng, TP Bến Tre), là bản sao gần như nguyên văn đề tài “Nghiên cứu thiết kế chế tạo máy gọt vỏ nâu cơm dừa công suất 40-50 kg/giờ” của ông.
Đăng ký trễ, bị phỗng tay trên
Ông Thống cho biết xuất phát từ thực tế của ngành chế biến cơm dừa tại địa phương luôn gặp khó khăn khi phải sử dụng khá đông lao động gọt vỏ nâu bằng tay, tốn nhiều chi phí và công sức… nên nhóm của ông cùng các cộng sự trong công ty đã mày mò nghiên cứu, chế tạo thử nghiệm máy gọt vỏ nâu cơm dừa. Năm 2010, sau khi hoàn chỉnh thiết kế chiếc máy, ông Thống quyết định gửi đề cương đăng ký đề tài nghiên cứu KHCN tại Bến Tre. Mặc dù Sở KHCN tỉnh cho biết đã trễ hạn đăng ký nhưng ngày 29-9-2010 ông vẫn gửi bản thuyết minh đề cương trực tiếp vào email của giám đốc sở và một cán bộ phụ trách tiếp nhận hồ sơ với hy vọng sẽ được gia hạn xét tuyển. Sau đó, giám đốc sở có thư phản hồi: “Tôi đã nhận được đề cương và sẽ bổ sung vào kế hoạch năm 2010…”.
Tuy nhiên, việc ông Thống gửi đề cương trễ hạn không được tỉnh giải quyết như đã hứa. Mới đây, ông tình cờ phát hiện đề cương nghiên cứu thiết kế chiếc máy gọt vỏ nâu cơm dừa của KS Bùi Mai Phương Linh gửi đăng ký đề tài nghiên cứu KHCN tỉnh Bến Tre 2011 giống y chang từ dấu ngắt câu, gạch đầu dòng đến nội dung từng câu chữ so với đề tài của mình nên đã gửi đơn khiếu nại đến Hội đồng KHCN tỉnh và các sở, ngành liên quan.
Ông Thống dẫn chứng hàng loạt nội dung ở khá nhiều đề mục được sao chép nguyên văn đề cương của ông (không chỉnh sửa chữ nào) để Hội đồng KHCN tỉnh xem xét lại đề tài của ông Linh đã đăng ký. Bởi nếu không có gì trở ngại, sau khi đề tài được UBND tỉnh phê duyệt, ông Linh sẽ được tài trợ gần 200 triệu đồng để nghiên cứu, làm ra chiếc máy này.
Chiếc máy gọt vỏ nâu cơm dừa của KS Thống nghiên cứu đã vận hành thử nghiệm cho ra sản phẩm. (Ảnh do tác giả cung cấp)
Ông Linh xin rút hồ sơ
Trả lời Pháp Luật TP.HCM, ông Nguyễn Văn Vưng, Phó Giám đốc kiêm Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học Sở KHCN tỉnh Bến Tre, nhìn nhận sai sót xuất phát từ cán bộ Phòng Quản lý công nghệ của sở. Cụ thể, đề tài này có nhiều nhóm tác giả cùng nghiên cứu nhưng hội đồng xét duyệt đã loại các nhóm không đạt. Riêng đề cương của nhóm ông Linh đã được thông qua, chờ hội đồng thẩm định và phê duyệt. Trường hợp đề tài của KS Thống, theo ông Vưng, do ông Thống nộp trễ hạn trong năm 2010, sang năm 2011 sở có thông báo nhưng ông Thống không tiếp tục đăng ký.
Về đơn khiếu nại việc ông Linh sao chép gần như toàn bộ đề tài nghiên cứu của ông Thống, ông Vưng cho biết: “Ông Nguyễn Văn Vũ, Phó phòng Quản lý công nghệ, thừa nhận đã sử dụng một số thông tin trong đề cương của ông Thống để hoàn chỉnh đề tài giúp ông Linh. Trước khi sử dụng, ông Vũ không xin ý kiến của tác giả là sai… Sở KHCN đã báo cáo toàn bộ vụ việc cho UBND tỉnh, kiến nghị hướng khắc phục là đồng ý cho ông Linh được rút tên, không tham gia đề tài này nữa. Hướng tới sẽ trao đổi mời ông Thống tham gia, đồng thời xem xét xử lý cán bộ sai phạm”.
Về phần mình, ông Thống không đồng tình với ý kiến của lãnh đạo Sở KHCN tỉnh Bến Tre. Ông bức xúc: “Việc tôi không nhận được thông báo nêu trên cũng dễ hiểu thôi, bởi nếu có sự xuất hiện của tôi thì đề tài sao chép của KS Linh sẽ bị lộ ngay chứ đâu đợi đến hôm nay!”.
| Giống từng… centimet Ở hai bản thuyết minh đề tài của hai tác giả có sự trùng hợp “lạ lùng” về ý tưởng và văn phong. Tuy ở bản của ông Linh có chuyển đổi một số đề mục với số thứ tự khác nhau nhưng nội dung giống hệt bản của ông Thống. Mục số 10 của ông Thống và số 13 của ông Linh giống nhau đến từng gạch đầu dòng, chỉ có điểm khác là công suất vận hành của chiếc máy. Do thận trọng, ông Thống thuyết minh công suất máy 40-50 kg/giờ (đã có máy, vận hành thử nghiệm vượt trên công suất này), trong khi bản của ông Linh “mạnh dạn” thuyết minh công suất máy 100 kg/giờ (chỉ là lý thuyết, vì chưa có máy). _________________________________________________ Tôi có nhận email của KS Thống gửi đề cương đề tài nghiên cứu máy gọt vỏ nâu cơm dừa. Do tác giả đăng ký trễ hạn nên không thể bổ sung trong năm 2010. Sau đó, tôi được phân công nhiệm vụ khác nên không theo dõi. Theo tôi, cần làm rõ vấn đề này để những tác giả tâm huyết với các phát kiến khoa học như KS Thống không bị thiệt thòi về quyền lợi. ÔngTRƯƠNG MINH NHỰT, nguyên Giám đốc Sở KHCN, hiện là giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bến Tre Tôi có nhận được đơn khiếu nại của KS Thống. Trước mắt, tôi sẽ làm việc cụ thể với Sở KHCN và Hội đồng KHCN tỉnh để xem xét lại toàn bộ sự việc. Nếu cá nhân hoặc cán bộ có hành vi sao chép ý tưởng, chất xám của người khác sẽ bị xử lý theo quy định. ÔngTRƯƠNG VĂN NGHĨA, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre kiêm Chủ tịch Hội đồng KHCN tỉnh Tôi sẽ rút lại đề tài này vì lùm xùm quá! Nói thật, phần đề cương tôi không rành (!), tôi chỉ đưa cho Vũ phần nguyên lý máy. Mục đích là làm sao cho ra được chiếc máy. Những phần “râu ria” khác như đánh giá tổng quan, phương pháp nghiên cứu, khả năng ứng dụng… thì nhờ Vũ tư vấn và viết giùm. Tôi không ngờ và không hề hay biết Vũ tham khảo và sao chép của người khác. KSBÙI MAI PHƯƠNG LINH |
TÂM PHÚC