Chuyến đi nằm trong chương trình “Tết Việt hàng Việt” do báo Tuổi Trẻ, Hội Doanh nghiệp hàng VN chất lượng cao, Co.op Mart và Bidrico tổ chức.
“3 sạch”
Bắt đầu tập trung tại TP.HCM, lên xe đi Trà Vinh từ 5g sáng 2-1. Gần bốn giờ ngồi trên xe, các cô, các chị tiểu thương ai cũng mệt mỏi. Tuy nhiên, khi vừa bước vào cơ sở sản xuất chả hoa Năm Thụy (Trà Vinh), ai nấy đều thay đổi sắc mặt, trở nên hào hứng vì lần đầu được tận mắt chứng kiến dây chuyền sản xuất các sản phẩm chả hoa, chả lụa, chả con cá, patê cuốn trứng...
Cô Võ Thị Phương, tiểu thương chợ Bàu Cát (Q.Tân Bình), cho biết nhiều người tiêu dùng hay nghi ngờ hàng đặc sản, đặc biệt các loại thực phẩm đặc sản thường sản xuất không vệ sinh, nguồn nguyên liệu dỏm... “Tuy nhiên, rõ ràng ở đây tôi thấy họ làm quá sạch. Công nhân có đồng phục, khẩu trang, bao tay. Nhà xưởng, dụng cụ, khuôn làm... đều sạch sẽ. Đặc biệt, nguyên liệu là những loại thịt rất ngon. Hàng Việt ngon vậy việc gì phải mua hàng nhập khẩu cho tốn tiền!” - cô Phương nói.
Tại cơ sở sản xuất chả hoa Năm Thụy, nhiều tiểu thương trong đoàn đặc biệt quan tâm đến sản phẩm chả hoa. Cây chả được làm kỳ công, với nhiều tầng lớp nguyên liệu. Trứng gà đánh tan chiên thành tấm mỏng, có màu vàng rộm bọc bên ngoài cây chả. Tiếp đến là các lớp chả lụa, hỗn hợp bì heo, cà rốt, nấm mèo. Lớp tiếp theo nữa là thịt nạc heo với những miếng to dài, tươi ngon. Nằm chính giữa là năm lòng đỏ trứng vịt muối. Nhiều tiểu thương nhận xét đây là cây chả khá lạ, nếu được bán phổ cập tại các siêu thị, chợ ở TP.HCM sẽ được nhiều người mua làm quà tết.
Còn ở cơ sở sản xuất mắm Bà Giáo Khỏe của Công ty TNHH một thành viên Bà Giáo Khỏe (An Giang), bà con tiểu thương được thăm nhà xưởng, xem quá trình chế biến mắm, nơi ủ các loại mắm và được nếm thử các loại khô cá đồng, các loại mắm ngay tại công ty. Nhiều người khen tấm tắc khô ngon, mắm thơm! Bà Bảy, bán hàng ở chợ Đa Kao (Q.1), nhận xét: “Phải nói là tôi rất ưng ý. Có ba cái sạch gồm: nhà xưởng sạch sẽ, nguồn nguyên liệu sạch và quá trình làm cũng rất sạch. Mình đi bán hàng, nhìn thấy họ làm sạch, ăn thấy ngon thì giới thiệu cho khách sẽ thuyết phục hơn”.
Trong khi đó, tại cơ sở làng nghề thổ cẩm Chăm Châu Phong (An Giang), các tiểu thương ai nấy đều chọn cho mình một chiếc khăn hoặc chiếc giỏ nhỏ được các nghệ nhân dệt bằng tay với những màu sắc, họa tiết bắt mắt. Chiếc khăn có giá rẻ hơn giá thị trường khoảng 30%. Các tiểu thương cho rằng TP.HCM có rất nhiều du khách, mang các sản phẩm này lên bán sẽ có nhiều người mua.
Tiếp cận kênh phân phối hiện đại
Không chỉ có mặt ở các chợ truyền thống, nhiều sản phẩm đặc sản, làng nghề còn đang dần tiến vào những kênh phân phối hiện tại là các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, kênh bán hàng qua mạng Internet... Chả hoa Năm Thụy và mắm Bà Giáo Khỏe đã được bán khá nhiều ở siêu thị TP.HCM và các shop hàng thực phẩm bán qua mạng.
Ông Nguyễn Trường Chinh, giám đốc Công ty TNHH chế biến thực phẩm Năm Thụy, cho biết hàng đã có bán tại siêu thị ở TP.HCM. Tuy nhiên, công ty còn ấp ủ dự định sẽ mở rộng kênh bán hàng và hướng tới thị trường quốc tế. Tương tự, cơ sở làm mắm Bà Giáo Khỏe cũng định hướng đưa đặc sản Việt đi xuất khẩu chứ không chỉ ở thị trường nội địa.
Mặc dù vậy, việc tiếp cận kênh phân phối hiện đại trên thực tế vẫn còn là điều mới mẻ với các sản phẩm đặc sản, làng nghề. Nhanh nhạy nắm bắt tín hiệu thị trường, các cơ sở sản xuất hàng đặc sản cho biết dịp tết là “thời điểm vàng” để bán hàng và giới thiệu đến người tiêu dùng sản phẩm của mình, đặc biệt là khi tham gia chương trình liên kết “Giỏ quà tết” (trong chương trình Tết Việt hàng Việt).
Bà Lê Thanh Trúc, phó tổng giám đốc Công ty rượu Phú Lễ (Bến Tre), cho biết ở một số tỉnh như Bến Tre, Tiền Giang, Trà Vinh... rượu Phú Lễ có sức tiêu thụ chỉ sau bia! Nhưng ở những tỉnh xa hơn như TP.HCM thì mới chỉ bước chân vào các nhà hàng, quán ăn. Mặc dù đã xây dựng thương hiệu từ chín năm qua, nhưng sản phẩm đặc sản làng nghề này vẫn phải loay hoay giải quyết bài toán quảng bá và phân phối. Thông qua các chương trình hàng Việt về nông thôn, đơn vị này mới bắt đầu hình thành ý tưởng đẩy mạnh tiêu thụ ở các thị trường lớn, các hệ thống bán lẻ hiện đại.
Cho đến thời điểm này, Công ty rượu Phú Lễ gần như đã hoàn tất công tác chuẩn bị hàng hóa cho giỏ quà tết sắp tới. Mặc dù lần đầu có mặt tại hệ thống siêu thị Co.op Mart nhưng nhãn hiệu rượu Phú Lễ thật sự rất tự tin và kỳ vọng sau đợt tết này, mặt hàng rượu sẽ được phát triển phân phối tại siêu thị. “Đây là cơ hội rất lớn đối với doanh nghiệp nhỏ như chúng tôi” - bà Trúc cho biết.